Als klein meisje werd ik op een gegeven moment een beetje gepest omdat er achter mijn huis in Wormerveer een drukkerij stond waar, naar zeggen, vieze boekjes werden gemaakt. Dat was als tienjarige natuurlijk vreselijk spannend.
Ik moest er dertig jaar later aan denken terwijl ik in het bos met mezelf aan het brainstormen was over een nieuw project na De Hangoor en het Woordenboek. Wat is oud waarvan ik het weer naar het heden kan brengen? Sex sells, dacht ik ondeugend, omdat je soms een beetje commercieel moet denken. Porno! Alomtegenwoordig en eenvoudig op internet te raadplegen, maar wat is er eigenlijk met die blaadjes van de bovenste plank gebeurd? Inderdaad, die zie ik al een tijdje niet meer, en ik hoef er niet eens meer echt voor omhoog te kijken. Maar het zou wat zijn, een eettafelset beplakt met porno! Ik ga opzoek naar boekjes!
Inmiddels thuis had ik al bedacht dat tweedehands papieren porno geen optie is: ik ga ermee plakken en het moet dus niet al plakken voordat ik het onder handen neem. Ik heb oude nieuwe nodig en daarvoor ga ik op zoek naar die oude drukkerij. Google en Wiki leerden mij dat die Sansyl heet en is verhuisd naar Uitgeest. Always go straight to the top, zegt mijn vriend. De eigenaresse/directrice die ik heel brutaal via sociaalmedia opzocht en een bericht stuurde reageerde snel en was meteen enthousiast. Vrijdagmiddag stond er een grote kartonnen doos vol brandschone publicaties – een drietal titels, complete jaargangen – voor mij klaar bij de receptie van een mooi kantoorpand bij het station.
Even ergens een overtollig eetkamersetje scoren en de lol kan beginnen.
Deel II
Als je je zoons van 16 en 19 wilt losweken van hun telefoon, heb ik een nieuwe voor je: de Candy. Ik had ze al verteld over het plan, maar nu had ik de boekjes in huis en was ik aan het bladeren om te kijken wat ik kon gebruiken, hoe en waar op de tafel en stoelen, die ik inmiddels via Marktplaats op de kop had getikt van een aardige jonge man in Heemskerk. Vooral de contact advertenties, sommige met foto erbij van iemand die wel een héle grote had en wilde afspreken, spraken tot de verbeelding. ‘Die zet ik op de kruisen van de rugleuningen,’ dacht ik, terwijl de
woonkamer-slash-atelierdeur openging en de jongste al vragend binnenkwam wat we gingen eten. ‘Porno,’ zei ik, en ik pakte een exemplaar uit de doos en slingerde het zijn kant op. Onverwachts, want terwijl hij het opraapte stopte de normaal ontembare stroom woorden die ergens uit zijn binnenste voortdurend naar buiten borrelen als hij niet aan het gamen is. ‘Ja, dit is de porno van vroeger, in boekjes van papier.’ Een grote glimlach verscheen langzaam op zijn gezicht, en tegelijkertijd werden zijn koontjes en oren knalrood. Zachtjes: ‘En ik mag hiernaar kijken, Mam?’ Hij ging zitten. En luid lachen. En toen was het stil.
Waar ben ik aan begonnen? Ik heb zelf nooit iets met porno gehad. Vroeger op het internaat waren de boekjes populair bij de jongens en ik was ook wel benieuwd, maar toen ik eindelijk van een van hen een paar ter inzage kreeg, waarvan nog maar een pagina of twee leesbaar, was ik er snel klaar mee. Ik werd er niet warm of koud van en vond dat aan elkaar geplakte papier maar ranzig. In 22 jaar is er weinig veranderd, merkte ik nu, al heb ik van de uitgeefster brandschone exemplaren gekregen om mee te werken.
Nu, echter, is het anders. Nu ga ik op zoek naar een verleden en de plaats en functie van iets belangrijks daarin. Candy was ooit een illegaal blad , maar in 1970 kwam daarin verandering, toen de uitgever van concurrent Chick voor het gerecht werd gesleept en won. Mannen konden zich nu in alle openheid verlekkeren aan blote vrouwen en ongecompliceerde seks, er verschenen advertenties voor ‘spannende dates’ en ‘groepseksavonden’ en de uitgevers werden op een legale manier rijk. Wist je dat Candy in haar hoogtijdagen een oplage had vergelijkbaar met die van Elsevier Weekblad: 130,000 exemplaren. Porno is big business, ook al wil een groot deel van de maatschappij nog steeds doen alsof het niet bestaat, en als, alleen voor vieze oude mannetjes. Toch heb ik mij laten vertellen dat tal van innovaties op het internet, van zoekalgoritmes tot opmaak, thumbnails en streaming video, afkomstig zijn uit de pornowereld. En het heeft zich ontwikkeld tot een heuse vrouwenbusiness: Het lijkt mij dat het een niet-te-onderschatten onderdeel was en is van onze samenleving.
Inmiddels schoof ook mijn oudste aan. Iets minder rood. De telefoons lagen op tafel, uit. ‘Gelukkig mag ik ze van de uitgeefster verscheuren,’ opperde ik de stilte. ‘Nee!’ in luid koor.
